حجامت چیست؟ 
حجامت روشی از طب سنتی است که لیوان هایی را روی پوست قرار میدهند.این لیوانها کار مکش را انجام میدهد.جنس این لیوانها میتواند متفاوت باشد.شیشه ای،پلاستیکی،بامبو و …
بوسیله حجامت خونهای آلوده و غیر قابل استفاده (مانند روغن سوخته وسایل نقلیه) از بدن خارج می شود. این خونها به مرور زمان در پشت و برخی دیگر از نقاط بدن جمع شده و در فرصتهای مناسب به تدریج توسط بدن خارج می شود اما عملکرد بدن در این زمینه بسیار کند است به گونه ای که به مرور زمان بر تراکم این خونهای آلوده افزوده می شود و سلامتی ما را تحت تاثیر قرار می دهد.

سابقه و تاریخچه حجامت در ایران

حجامت در ایران جایگاهی ویژه در فرهنگ مردم داشته و به عنوان سنتی موکد، جزء اعتقادات مردم بوده است. بزرگسالان خود حجامت کرده و در بهار کودکان خود را ملزم به انجام حجامت می کرده اند.
مردم بر اساس توصیه ی رسول خدا (ص) که فرمود : "بهترین عید، عید حجامت است" ، روز مشخصی از سال را برای این کار تعیین می کردند.

ابوعلی سینا در کتاب قانون، حجامت را از ارکان درمان محسوب کرده و تقریباً‌ برای درمان تمام بیماری ها حجامت و بادکش (CUPPING) را تجویز کرده است. وی می گوید :
"اگر حجامت بین دو کتف انجام گیرد، فوائد زیر را در بردارد: گرانباری دو ابرو و سنگینی پلک ها را از بین می برد و گرمی چشم را رفع می کند، چرک کنار چشم را از میان برمی دارد وبوی بد دهان را می زداید. اگر حجامت بر یکی از دو رگ پشت گردن انجام شود، در زدودن حالت لرزه در سر و برای رخسار، گوش ها و چشم ها، گلو و بینی فوائدی در بردارد.

حجامت بر ساق پا خون را تصفیه می کند و اگر خون حیض بند آمده باشد ( آمنوره) آن را باز می کند. حجامت در زیر زنخ (چانه) برای دندان ها،‌ رخسار و گلو مفید است و دماغ و آرواره ها را تصفیه می کند.

حجامت ناحیه ی کمر، برای رفع دمل ها و جوش های ران سودمند است و برای نقرس، بواسیر، پاغر( ستبر شدن ساق پا )، بادهای مثانه و رحم و خارش پشت فایده دارد.

حجامت اگر در پایین زانو انجام شود، جهت دمل های بدخیم و زخم های مزمن در ساق و پا فایده دارد. حجامت بر قوزک پا برای بند آوردن خون حیض، عرق النساء (عصب سیاتیک ) ونقرس مفید است. "

زکریای رازی حجامت را به عنوان روش درمانزکام و آلرژی معرفی کرده و می گوید:
" اما کسانی که رنج آنان از این بیماری افزون باشد، یعنی بدین گونه که سوراخ های بینی بسته شده و خارش داشته باشد و عطسه فراوان گردیده و آب از بینی فرو ریزد، باید از داروهایی که قبلاً معرفی کردم و نیز از راه رفتن و عرق کردن در حمام و حجامت از ناحیه ی پشت استفاده کنند. "

حکیم جرجانی نیز در کتاب ذخیره ی خوارزمشاهی که اولین و مهم ترین کتاب طب سنتی به زبان فارسی است، فصل مشخصی را به حجامت اختصاص داده و پیرامون قواعد و زمان مناسب آن سخن می گوید.

لذا به خاطر تاکید پیامبر اکرم و ائمه ی معصومین علیهم السلام بر انجام حجامت و استفاده ی فراگیر طبیبان مشهور قدیمی از این شیوه ی درمانی، مردم ایران جایگاه ویژه ای برای آن قائل بودند، طوری که دکتر پولاک، طبیب ناصرالدین شاه در کتاب خود با عنوان " ایران و ایرانیان" که در سال 1865 در آلمان منتشر شد، می گوید:

 " بین دو استخوان کتف اکثر ایرانیان، شیارهایی به چشم می خورد. در بدو امر خیال می کردم این ها آثار ضربه های چوب باشد. تا این که دیدم ضربه ی چوب را فقط بر کف پا می زنند و از این لحظه متوجه اثر حجامت شدم. جریان حجامت کردن در سراسر مشرق زمین یکسان است و همان است که در مصر قدیم رایج بوده است. به خصوص اغلب حجامت را در مورد کودکان به کار می برند. 
غیر از بین دو کتف در سایر قسمت های بدن نیز حجامت می کنند، از جمله در پشت استخوان خاجی (حجامت کمر)، مفاصل، روی طحال و ... .

در اینجا ناگزیر از اعتراف به این مطلبم که من در مدت 30 سال اقامتم در ایران جز دو مورد، هیچ نتیجه ی زیانباری از حجامت ندیدم و در این دو مورد هم دلاک را متهم می کردند که ابزار کثیف به کار برده است."

لازم به ذکر است که تحقیقات اخیر نشان داده است که حجامت موجب تقویت سیستم ایمنی می شود و این مسئله به خصوص در مورد کودکان که مستعد ابتلا به انواع امراض عفونی هستند حائز اهمیت است. زکریای رازی نیز در کتاب خود با عنوان جدری و حصبه توصیه می کند، اطفال جهت پیش گیری از ابتلا بهآبله حجامت شوند که این خود نشان از اعتقاد اطبای سنتی برنقش ایمنی زای حجامت است .

اما حادثه ی مهم در مورد حجامت در ایران ، مربوط به سال 1344 هجری شمسی است . در این سال و هم زمان با وضع قانون نظارت بر درمان ، به شکل گسترده ای با حجامت مبارزه شد و ژاندارم ها ، حجّام ها را در سراسر کشور دستگیر می کردند و بدین ترتیب این سنت درمانی پرسابقه بدون هیچ بررسی و تحقیق علمی، از روند رفتارهای سنتی جامعه خارج شد و تنها در مناطقی از کشور که تحت تسلط کامل دولت نبود، اجرا می شد و بالاخره به تناسب فراگیر شدن طب شیمیایی در سراسر جهان و نفوذ فرهنگ استعماری در جوامع مختلف که همراه با زدودن باورهای دینی و فرهنگی جوامع بود، حجامت منسوخ شد و روش های درمان دینی و سنتی از رفتارهای اجتماعی حذف گردید و نسل های جدید نیز به تدریج آن را فراموش کردند.

تا اینکه در سال 1364 در جمعی که به انگیزه ی کشف یک روش درمانی ساده ، ارزان و فراگیر تشکیل شده بود تا از طریق آن بتوان بخش عمده ای از مشکلات درمانی مردم جهان را درمان کرد، سنت درمانی حجامت پیشنهاد و مورد توجه قرار گرفت و علیرغم جوّ فرهنگی و اجرایی نامناسب پیرامون حجامت، اطلاعات مربوط به آن سامان دهی و ابزارهای اجرایی آن متناسب با شرایط روز طراحی گردید و پس از طی مراحل مقدماتی پژوهشی در سال 1369 در قالب موسسه تحقیقات حجامت ایران به ثبت رسید.

به تدریج پزشکان عضو این موسسه شده و با مبانی و آثار درمانی حجامت آشنا شدند. سپس تعدادی از این پزشکان تحقیق پیرامون حجامت را موضوع پایان نامه ی خود قرار دادند. بعد از به دست آمدن نتایج علمی این پایان نامه ها، سایر پزشکان به صورت روز افزون به عضویت موسسه ی تحقیقات حجامت ایران درآمدند که این روند همچنان ادامه دارد.

به دنبال رواج انجام حجامت در مطب پزشکان و عدم وجود دیدگاه شفاف و واقع بینانه پیرامون آن در دستگاه اجرایی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، بخشنامه هایی مبنی بر ممنوعیت حجامت صادر و موجب برخوردها و ایجاد مشکلاتی گردید که منجر به تشکیل 7 پرونده قضایی علیه مجریان حجامت و محققین آن شد و تعداد زیادی از پزشکان نیز به دادگاه فراخوانده، ولی اکثرا تبرئه شدند.

 سرانجام به دنبال خلاف شرع شناخته شدن بخشنامه های وزارت بهداشت و ابطال آنها توسط دیوان عدالت اداری، انجام حجامت در کشور رسمیت کامل یافت و به عنوان آخرین خبر، وزارت بهداشت نیز اعلام آمادگی کرده است تا برای پزشکان پروانه ی انجام حجامت صادر نماید .

انواع حجامت

دو روش حجامت وجود دارد:
1?حجامت خشک (فقط مکش)
2?حجامت تر ( ترکیب مکش و خونگیری )
 در هر دو روش ابتدا ماده ای آتش زا مثل الکل،نفت،کاغذ و … را درون لیوان میگذارند/میمالند سپس آن را آتش میزنند و بلافاصله روی پوست قرار میدهند.وقتی آن را روی پوست قرار میدهند به علت کمبود اکسیژن آتش خاموش میشود و حجم هوای حفره لیوان کم میشود و همین باعث مکش پوست میشود.
در روشهای جدیدتر در کنار لیوان پمپی قرار دارد که هوای درون لیوان را میکشد و باعث مکش پوست میشود.
در روش حجامت تر ، علاوه بر لیوان اصلی یک لیوان دیگر در کنار شخص قرار دارد.بعد از 10 دقیقه مکش، حجامت کننده با تیغهای مخصوصی خراشهایی در جای مکش ایجاد میکند و سپس لیوان دوم را میگذارد تا خون بیشتری مکش شود.بعد از حجامت تر ، جای حجامت با آنتی بیوتیک آغشته میشود و بعد بانداژ میشود.جای حجامت بعد از 10 روز کاملا بهبود میابد.
 حامیان حجامت معتقدند ، حجامت تر باعث خروج مواد سمی از بدن میشود.

محل حجامت پشت کمر است. ابتدا بوسیله لیوان مکش مخصوص خونهای آلوده در نقطه خاصی جمع می شود و سپس توسط تیغ چند خراش سطحی ایجاد می شود. این کار هیچ دردی ندارد. سپس خونهای آلوده وارد لیوان شده و دور ریخته می شود. لیوان و تیغ حجامت استریل و یکبار مصرف می باشند.

فواید حجامت:

ثابت شده که حجامت برای حدود هفتاد بیماری اثرات پیشگیرانه و درمان کننده دارد. برخی از آثار درمانی و پیشگیرانه حجامت موارد زیر است:
افزایش کلسترول و دی گلیسیرید خون- دیابت غیر وابسته به انسولین- اوره بالا- فشار خون غیر طبیعی «بالا یا پایین» - غلظت خون بالا- مسمومیت غذایی و دارویی- سردرد میگرنی- تنگی رگها- اعتیاد به مواد مخدر- افسردگی- سنگینی سر- اسپاسم عضلانی- رشد ناکافی و کوتاهی قد- لاغری- واریس- کمر درد- آرتروزها- آکنه و بثورات پوستی- کهیر- آفت دهان- ریزش مو - پر مویی بدن- گر گرفتن بدن- تاری دید- خواب رفتگی و بیحسی عضلات- بیماریهای تناسلی زنان- ناهنجاریهای عصبی- کم اشتهایی- کم هوشی - فراموشکاری- جوش صورت- سکته قلبی- مالیخولیا- سرماخوردگی مکرر

عوارض جانبی:
حجامت هیچگونه عارضه ای برای بدن ندارد. اما این افراد می بایست از حجامت خودداری نمایند: زنان باردار- افرادی که در دوران قاعدگی قرار دارند- افرادی که مشکلات انعقادی خون دارند و بیماران هیموفیلی.

قبل از حجامت:
قبل از حجامت معده نباید خالی باشد- بدن خسته نباشد- مایعات بدن در حد مناسب باشد- نزد افرادی حجامت نمایید که پروانه حجامت مورد تایید وزارت بهداشت را دارا باشند- قبل از حجامت یک عدد انار میل نمایید- بهترین زمان برای حجامت در هفته طبق احادیث معصومین عصر دوشنبه است- از حجامت در صبح زود و بخصوص قبل از صبحانه جدا پرهیز نمایید- بهترین زمان برای حجامت در سال اوایل بهار و پاییز است.

بعد از حجامت:
تا 12 ساعت بعد از حجامت از مصرف لبنیات مانند شیر - خامه- کره- پنیر- بستنی-ماست- دوغ- کشک و نیز غذاهای ترش مزه خودداری نمایید- مصرف عسل بلافاصله بعد از حجامت توصیه می شود- صبح روز بعد از حجامت محل حجامت را با آب خالی و بدون ماساژ و شامپو بشویید.
اسامی برخی بیماریهای درمان شده با حجامت : 
1- افزایش کلسترول و تری‌گلیسرید (چربی خون بالا) 2- اوره بالای خون
3- فشار خون بالا 4- فشار خون پائین
5- غلظت خون بالا (پلی‌سایتمی) 6- سرماخوردگی‌های مکرر
7- آنمی فقر آهن 8- سرخجه
9- آبله مرغان 10- سرخک
11- زونا 12- اوریون
13- پنومونی 14- مخملک
15- آنفلوانزا 16- ایکترفیزیولوژیک
17- دیسمنوره 18- الیگومنوره
19- آمنوره 20- هایپومنوره
21- هایپرمنوره 22- سندرم پره کلماتریک
23- سندرم کلماتریک 24- کیست تخمدان
25- مسمومیت داروئی 26- مسمومیت غذائی
27- مسمومیت شیمیائی و گازهای شیمیائی 28- سردرد میگرنی
29- سردرد عصبی 30- دردهای کهنه و مزمن اندام‌ها
31- سندرم خستگی مزمن بدن 32- اسپاسم عضلانی
33- کاهش رشد و کوتاهی قد 34- لاغری
35- سیاتالژی (درد سیاتیک) 36- سندرم کانال کارپ
37- دیسکوپاتی‌ها 38- کمردرد Low back pain
39- آرتروز کتف و زانو 40- آکنه و بثورات پوستی
41- کهیر 42- اگزما
43- درماتیت تماسی 44- خارش پوستی
45- آفت دهان 46- تعریق فراوان بدن
47- گر گرفتگی بدن 48- پولیپ بینی
49- ناخنک چشم 50- اپیستاکسی مکرر
51- بلزپالزی (فلج عصب صورت) 52- PTSD
53- تصلب شرائین 54- گرفتگی عروق کرونر
55- Cheat pain (درد قفسه سینه) 56- طپش قلب، آریتمی‌های قلبی و p.v.c
57- اعتیاد داروئی 58- اعتیاد به سیگار و مواد مخدر
59- هیپرتیروئیدی 60- هیپوتیروئیدی
61- افسردگی 62- سنگینی سر
63- اختلالات رفتاری کودکان 64- آلرژی
65- آلرژی غذائی 66- آسم آلرژیک
67- آسم 68- رماتیسم
69- دندان قروچه 70- هموروئید


مکانیسم حجامت در بدن

حجامت در واقع اعمال یک استرس فوری است به سیستم ساکن دفاع عمومی بدن تا آن را برعلیه کلیه عوامل درونی و بیرونی هشیار و فعال نماید. حجامت با توجه به روش مورد انجام ومحلی که انجام می گیرد ، می توانـــد چون نیشترزدن، عوامل عفونی درد آور و مخرب را از بدن خارج نماید. حجامت درزیرگردن وجایگاه معین میان دو کتف قادر است عوامل اصلی لخته شدن خون و فاکتورهای انعقادی عامل در سکته های مغزی وقلـــــــبی را از سیستم خارج نماید . زیراخون پراکسیژن خارج شده از ریه ها در اثر حالت تلمبه ای قلب و ریه ها که ایجاد فـشار منفی در قفسه سینه می کند وعمل مکش و دمش (دمیدن) را سامان می بخشد ، خون حاوی قطرات ریز چربـــی و لخته های مستعد کوچکی راکه میل به هم پیوستگی در آنها زیاد است را به عضلات پشت (نزدیکترین مســــــــــیر عروقی) پمپ می نماید و حجامت در محل مذکور آنها را به دام انداخته از بدن خارج می نماید . زیرا عوامـــــــل تشکیل لخته های مخاطره آمیز از این گلوگاه بسوی سایر نقاط بدن روانه می شود و حجامت آنجا را پاک می کنـــد.

کاربرد حجامت در بیماریهای مختلف
در منابع طب اسلامی ‌و طبّ سنتی ، حجامت به عنوان یکی از ارکان مهم درمان ذکر گردیده ‌است و بیماری‌های گوناگون را درمان می‌کند و به صورت اختصاصی در منابع طبّ اسلامی ‌به شکل پیشگیرانه درمان بسیاری از بیماری‌ها شمرده شده ‌است. موسسه تحقیقات حجامت ایران و شعب مختلف آن طی پژوهش‌های مستمر بر روی بیش از پانصد هزار بیمار، تعداد 70 نوع بیماری را درمان نموده‌اند که تعدادی از آنها به قرار زیر می‌باشد:
 افزایش کلسترول و تری گلیسیرید، دیابت غیر وابسته به ‌انسولین، اوره بالا، فشــــار خون بالا و فشار خون پایین، غلظت خون بالا، سرما‌خوردگی مکرّر، آنمی‌(کم خونی)، سرخجه، آبله مرغان، سرخک، زونا، ایکتر فیزیولوژیک نوزادان، پروستاتیت، دیسمنوره ، الیگومنوره، آمنوره، هیپومنوره، هیرسوتیسم ( پُرمویی)، برخی از انواع ناباروری زنان، کیست تخمدان، فیبروم رحمی، ویار حاملگی، مسمومیت غذایی و دارویی، سردرد میگرنی، تصلب شرایین، اعتیاد به مواد مخدر، هیپرتیروئیدی، هیپوتیروئیدی، هموروئید، افسردگی، سنگینی سر، اسپاسم عضلانی، کاهش رشد و کوتاهی قد، لاغری، واریس، کمر درد، آرتروزها، آکنه و بثورات پوستی، کهیر، آفت دهان، ریزش مو، گُرگرفتن بدن، اپیستاکسی مکرّر. ( 11 )
مطالعه تحقیقی دیگر نشان می دهد که حجامت موجب افزایش نوروترانسمیتر سروتونین در مغز می شود و می دانیم که کاهش سروتونین یکی از اتیولوژی های اساسی ایجاد دپرسیون و اختلالات رفتاری مانند تهاجم و پرخاشگری است و این یافته بالینی را در بیماران پس از حجامت به فراوانی می توان دید که بصورت کاهش حالات افسردگی و افزایش آرامش رفتاری و تعادل کارکردهای عصبی مغزی بیان می شود. ( 13 )
حجامت با خارج کردن ذرات چربی که در فرآیند اکسیژنه شدن خون همچنان درمویرگهای عضلات پشـت تنه گیر کرده و پشت سر هم صف کشیده اند و انتقــال کند وتدریجی آنها به عروق گشـــادتر ومســیرهای بازتـــر، می تواند به رسوب وایجاد سده ( انسداد عروق مثلا CAD یا آمبولی ) مخاطره آمیز پایان دهد و با ایجاد تله های گشاد عروقی در موضع (بدلیل بادکشهای ناحیه واطراف آن)وایجاد فشار منفی وحالت مکنده دراین تله ها مدتهــــا این ذرات چربی رااز جریان عادی خویش باز دارد . حجامت خارج کننده صفراست وآرامش رابه انسان ارزانــی می دارد . حجامت یک شوک عصبی موثر دربیماران روحی و روانی وافسردگی است و آغاز چالش های روانی را به بیمار القاء می کند . حجامت کاهش دهنده فشار خون است و بمقدار زیادی از استعداد سکته های آنی دربیماران می کاهد(مثل خونریزی از بینی در بیماران فشارخونی). حجامت فاکتورهای آلرژی (عوامل حســــــــاسیت زای) درونی و بیرونی کسانی را که کهیر دارند یا کم کاری کبد داشته و به حساسیت های متعددی گرفتارند را از مسیر مخرب وآزار دهنده بیمار به مسیری فرعی منحرف می نماید وایمنی شخص را تجهیز می کند و فرصت سامــــان دهی به سیستم دفاعی می بخشد. حجامت درترک اعتیاد موثر بوده هشدارهای خود باوری واعتماد به نفــس را که اولین ومهمترین فاکتور در ترک اعتیاد تلقی می شود صادر می نماید وسموم خون را تخلیه می کند. حجامت بلغم وسودای پخته شده را که قبلا" سست وقابل انتقال شده است ، همچون صفرا می مکد و از غلظت و حدت آنهــــــا می کاهد. حجامت باز کننده انسدادهایی است که به آمنوره زنان انجامیده و با باز کردن مسیرهای عروقی ، انتقال موضعی مواد مالیدنی مثل کرم ها و لوسیون ها و پمادها را ازیک سو روی پوست وانتقال خونـــــی مواد دارویی خوراکی را از درون از سوی دیگر تسهیل میکند. حجامت به سرعت تیرگی دید را در بیماران دیابتی و فشارخونی کاهش می دهد و با آثار شفابخش متعددش در بیماران با تیرگی شعور مقدمات هشیاری را فراهم مینماید. حجامت خارج کننده لخته های گرفتار در پیچ وخم عروق واریکوز ساقین وسایر اندامهاست. حجامت دنیایی اســــت که در پشت سرمان بوده و از اینکه گوشه چشمی بدان داشته باشیم ، غافل بودیم واکنون همت کرده ایم وتازه از درب آن وارد شده ایم و این همه را دیده ولمس کرده ایم ومثل آن به (( آب در کوزه و ما تشنه لبان میگردیم )) می مانــد . (11)

 حجامت یک عمل لازم برای بدن انسان می باشد. پس وقتی که برای این کار تصمیم گرفته می شـــود ، لازم است از 12 تا 15 هر ماه برای عمل حجامت انتخاب شود. چون این ایام از لحاظ اینکه قمر به دوران تکامل بدری خود می رسد ، برای خون گرفتن صالح تر و مناسب می باشد. ولی اگر ماه به ایام آخرش برسد ، حجامت مناسـب
 نخواهد بود ، مگر اینکه مقتضیات مزاجی آدمی ناگهان عمل حجامت را ایجاب کند که در این صـورت مانــــــــعی
نخواهد داشت . اما آنچه که مسلم می باشد ، این است که دوران تکامل ماه برای حجامت وقت مناسبی است ، چون در آن روزهای ابتدا و انتها ( که قمر در حال تکامل می باشد ) جریان خون آرامش ندارد . زیرا هر چقـدر قرص ماه بسوی کمال می رود ، خون در بدن انسان پر جوش و خروش می شود . همچنین بهتر است در انجام حـجامت سنین زندگانی آدمها رعایت شود . مثلا" یک جوان بیست ســــــاله می تواند در هر بیست روز یکبار حجامت کند . سی ساله ها هر سی روز می توانند حجامت را تکرار کنـــــند و چهل ساله ها در هر چهل روز یک مرتبه و بقیه سنین به همین منوال رعایت گردد . 
حجامت " نقره " ، " نقره ، حفره کوچکی است که در منتها الیه ستون فقرات در پشت گردن قرار دارد ، فاصله این حفره با ســــــتون فقرات چهار انگشـــــت است " برای سنگیـــنی سر نافع اســت و هم چنــــین حجامت " اخدعین " ، " آن دو رگ را گویند که در پشت گردن به چپ و راست کشیده شده اند " ناراحتی های چشم و صورت را بر طرف می کند و به جریان خون در عضلات و عروق سر حالت عادی می بخشد. ( 7 )

جنبه های علمی حجامت از نظر طب جاری
تلاش علمی ‌برای توجیه حجامت در جهان شروع شده‌ است و تالیفاتی نیز در این زمینه منتشر گردیده‌است. کتاب «حجامت یک روش درمانی آزموده شده‌ » حاصل پژوهشی است که ‌آقای دکتر « یوهان آبله » در کشـــــور آلمان انجام داده ‌است. کتاب (Cupping Therapy)حاصل مطالعات آقای دکتر " Ilkay Chirali" است که در کشور آمریکا انجام شده ‌است. مرکز تحقیقات طب در ایالت نیویورک نیز مشغول فعالیت پیرامون حجامت است در کشور چین پیرامون مکانیسم اثر و کاربرد حجامت گرم و خشک مطالعاتی صورت گرفته ‌است. در کــــــشور مصر پزشکان متخصص ، تحقیقاتی را پیرامون اثر حجامت بر بیماری‌های گوناگون منتشر ساخته ‌اند . جمعی از پزشکان سوریه تحقیقاتی را پیرامون حجامت شروع کرده و گزارش اول آنان در کتاب « دواء العجیب » منتشر گردیده‌است.
 در دانشگاه شهید بهشتی ایران هم در طی سالهای 71 و 72 چند طرح پژوهشی پیرامـــــــون حجامـت اجرا گردیده‌است . از جمله " مقایسه خون ورید و خون حجامت از نظر فاکتورهای بیوشیمیایی"، " بررسی تاثیر حجامت بر بیماری‌های عصبی و سردرد های میگرنی ". " بررسی اثر حجامت بر سروتونین خون " نیز پژوهش دیگری است که در دانشگاه تهران انجام یافته و گزارش اولیه آن در پنجمین کنفرانس بین المللی طّب اسلامی ‌در هندوستان در سال 1999 ارائه گردیده ‌است. " بررسی نقش حجامت بر سیستم ایمـــــنی " مطالعه‌ای اســـت که در
 موسسه تحقیقات حجامت ایران صورت گرفته ‌است و همچنین " مطالعه نقش حجامت بر تنظیم کلسترول خون"
تحقیق دیگری است که در سال 1381 در موسسه ‌انجام گرفته‌ است.
 در دانشگاه‌های کشورمان ، موضوعات متعددی به صورت پایان نامه دکترا تدوین شده ‌است. پزشکان و محققان عضو موسسه تحقیقات حجامت ایران نیز در تیم‌های گوناگون پژوهشی سازماندهی شده ، درمان بیماری‌های مختلف را با روش حجامت مورد تحقیق قرار داده ‌اند و در این زمینه ‌اطلاعات ارزشمندی را به دست آورده‌اند، گزارش اولیه ‌این تحقیقات در بیش از 40 مقاله تدوین و در موسسه قابل ارائه می‌باشد .( 11 )
امروزه واقعیت طب سنتی و بومی در دنیا برابر گزارش (WHO) اجتناب ناپذیر است و همه دولتها موظف شده اند که به امر آموزش و گسترش طب سنتی خود اقدام کنند.( 12 )

تحقیقات جدید در خصوص حجامت در آلمان
 آقای یوهان آبل (JOHANN ABELE ) پزشک آلمانی در کتاب خود با عنوان " حجامت شیوه ی درمان آزمون شده " که در سال 1997 چاپ شده، در مورد حجامت می گوید:
 "من اعتقاد راسخ دارم که نه تنها امروز بلکه برای همیشه،‌ امر حجامت را در درمان بیماری ها نباید نادیده گرفت. حجامت پدیده ای است که در خود تنظیمی کردن عملکرد بدن انسان دخالت دارد. امری که هرگز با روش های دیگر نمی توان آن را جایگزین کرد... مطالعات ما نشان می دهد که در آلمان می توان 75 درصد بیماری ها را با شیوه های درمان طبیعی از جمله حجامت مداوا کرد " . وی در کتاب خود از بیمارانی نام می برد که تنها با یک بار حجامت ، بیماری چندین ساله شان بهبود یافته است و می افزاید:
 " جان کلام اینکه چگونه می توان شیوه ی درمانی حجامت را به دلیل اینکه متعلق به دوران قرون وسطی است، نادیده گرفت و از کاربرد آن صرف نظر کرد؟ در صورتی که می تواند در کوتاه ترین زمان ممکن، بدون ایجاد عوارض جانبی و هزینه گران و وقت گیر ، باعث بهبود بیماری در یک مرحله شود " . وی ضمن مقایسه حجامت با سایر روش های درمانی اظهار می دارد :
" پزشکی که با اثرات و کاربرد بادکش و حجامت در درمان بیماری های گوناگون آشناست، در برخورد با هر نوع بیماری بدون تردید،‌ ابتدا در اندیشه ی انجام حجامت است و بعد درمان های دیگر، زیرا در شرایط امروزی و با تعدد مراجعات، عملا" ثابت شده که بادکش و حجامت آسان ترین و سریع ترین روش درمان است. "

نقش حجامت در درمان عوارض جانبازان شیمیایی
آقای دکتر کدیور فوق تخصص جراحی قلب و عروق می گوید : "خود من موقع جنگ ایران و عراق در سال 1363 در مجروحین عزیز شیمیایی شده با گاز خردل و ادم حاد ریوی و تورم شدید نسوج اندام مختلف، عمل حجامت را توام با انداختن زالو به اندام های مبتلا به کار بردم و نتیجه موفقیت آمیز بود. در جنگ ویتنام نیز عمل حجامت در مجروحین و مبتلایان به ادم حاد ریوی حاصل از DIOXINS (عامل نارنجی ) نجات بخش بوده است." ( 10 )
بیماران جهت انجام حجامت باید به چه‌ اشخاص یا مراکزی مراجعه کنند؟ 
 حجامت یک روش درمانی پیچیده و دارای ظرافت‌های گوناگون می‌باشد که تجویز و اجرای آن بایــــــد زیر نظر پزشکان آموزش دیده و آشنا به مبانی طبّ سنتی و طبّ اسلامی ‌صورت پذیرد. این پزشکان همچـــــــــنین بایـد پروانه حجامت مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را دارا باشند و در دوره‌های باز‌آمــــــــوزی مرتبط با موضوع حجامت نیز به صورت دائم شرکت نمایند تا از یافته‌های علمی‌جدید حجامت بهره ‌منـد گردند‌.هم اکنون 1600 پزشک عمومی و متخصص آموزش دیده با پروانه ی حجامت که توسـط وزارت بهداشــــــت ، درمان و آموزش پزشکی تأییـــــــد شده است، در سراسر کشور فعالیت می کنند که اگر هر کدام حداقل روزانه 10 نفر را حجامت کنند، در سال بیش از 4 میلیــــون نفر را حجــــــامت می کنند. جالب این که بسیاری از بیماران و مراجعه کننــــدگان قبل از حجامت، در بالاتـــرین سطوح تخصصی ویزیت شده اند و سپس به حجامت روی آورده اند. فقط تعداد پزشکانی که حجامت شــــــدند و در مؤســــسه پرونده دارند 5 هزار نفر هستند. به علاوه پزشکان بسیاری هم اهل حجامت شدن هستند که تشکیل پرونده نداده اند. ( 15 )
 آیا استفاده ‌از فواید حجامت تنها برای درمان بیماری‌هاست ؟
بیشترین کاربرد انواع حجامت در بُعد پیشگیری از بیماری ‌هاست و با مکانیسم‌های مختلفی از جمله تنظیم سیستم ایمنی، تنظیم ترکیبات بیوشیمی ‌و هورمونی خون و تنظیم سیستم اعصاب خودکار بدن (سمپاتیک و پاراسمپاتیک) موجب پیشگیری از بیماری‌ها می‌گردد و بدین ترتیب کاربرد حجامت بیشتر در بُعد پیشگیری است و جزو بهداشت پیشگیری طبّ اسلامی ‌محسوب می‌شود. ( 11 )

مزایای حجامت نسبت به سایر روشهای درمانی متداول
 درمجموع حجامت یک روش درمانی بدون عوارض جانبی است و اگر به صورت تخصصی از آن استفاده شود ، برتری های فراونی نسبت به روشهای درمانی جاری مانند مصرف داروهای شیمیایی و جراحی دارد. مزیت های درمان با حجامت می توان بطورخلاصه بدین شرح بیان کرد:
1 - حجامت یک روش درمانی بدون عوارض جانبی است.
2 - حجامت برای کلیه سنین کاربرد دارد .
3 - حجامت با حداقل توان فنی و تجهیزات اجرایی می‌تواند بیماری‌های سخت و مزمن را درمان کند.
4 - حجامت هیچ ‌گونه وابستگی فنی، علمی ‌و ابزاری به خارج از کشور ندارد.
 5 - در حجامت فاکتورهای مداخله‌گر وجود ندارد و یک رفتار کامل ، موجب درمان می‌شود.
6 - حجامت چون یک دستور دینی است، توان جلب تاثیرات روانی (سایکوتیک) در آن بالاست و از این طــــــریق علاوه بر افزایش سطح درمان‌پذیری، موجب تقویت فرهنگ و اعتقادات مذهبی و ارتباط انسان به خداوند تبارک و تعالی می‌شود. ( 11 )

توصیه های بعد از انجام حجامت
1 - تا 24ساعت بعد از حجامت ، مصرف سیگار ، انجام کارهای سنگین ، مقاربت جنسی ، مصرف ماهی و غذاهای شور ممنوع می باشد.
2- پس از حجامت نیز توصیه می شود یک لیوان شربت عسل یا یک عدد انار و یا یک عدد ماءالشعیر لیمویی میل شود.
3- تاثیرات درمانی حجامت معمولا از جلسه دوم درمان شروع می شود ، از اینرو بایستی عجله نکنید و نگران نباشید و تا پایان دوره درمانی از هر گونه قضاوت نمودن پرهیز نمائید.
4- صبح روز بعد از حجامت می توانید استحمام نمائید ( اما موضع حجامت را فقط با آب خالی بشوئید و لیف و صابون نزنید.)
5- در صورت انجام حجامت توسط پزشکان مورد تائید وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ، نباید نگران بیماری مسری و خطرناک ( ایدز و هپاتیت و ...) باشید ، زیرا تمام وسایل حجامت (تیغ بیستوری - لیوان حجامت - گاز استریل و ...) یکبار مصرف می باشند .( 16 )

امید است با شناخت بیش از پیش توصیه های بهداشتی و درمانی دین مبین اسلام بویژه معصومین (ع) و سایر دانشمندان طب اسلامی و سنتی ، در احیاء و حفظ این میراث گرانبها کوشا بوده و با انجام مطالعات و تحقیقات لازم در خصوص دیدگاههای این بزرگواران و بهره مندی از منویات ارزشمند ایشان در زمینه طب ، تنی سالم و تندرست داشته باشیم.

والسلام علکیم و رحمه ا... و برکاته